Mi smo načinjeni od pet istih elemenata - zemlja, voda, vatra, vazduh i prostor - koji čine Svemir. Mi smo tlo. Mi smo zemlja. Šta učinimo tlu, činimo samima sebi. I nije slučajnost da reči humus i "humano" imaju isti koren.


Ova je ekološka istina zaboravljena u dominantnoj paradigmi koja je bazirana na eko-apartheidu, lažnoj ideji da smo odvojeni i nezavisni od zemlje i koja definiše tlo kao mrtvu materiju. Ako krećemo s pozicije da je tlo mrtvo, onda ljudske akcije ne mogu uništiti njegovu životnost. Mogu samo "unaprediti" tlo sa hemijskim đubrivima. A ako smo mi gospodari i osvajači tla, mi određujemo sudbinu tla. Tlo ne može odrediti našu sudbinu.


Istorija, međutim, svedoči o tome kako je sudbina društava i civilizacija intimno povezana sa načinom na koji se odnosimo prema tlu - je li naš odnos zasnovan na Zakonu povrata ili na Zakonu eksploatacije i ekstrakcije. Zakon vraćanja onoga što se uzima osigurava da društva stvaraju i održavaju plodno tlo i da ih to živuće tlo može podržavati hiljadama godina. Zakon eksploatacije, uzimanje bez vraćanja, vodio je u kolapse civilizacija.


Savremena društva širom sveta stoje na ivici kolapsa jer su tla erodirana, degradirana, otrovana, zatrpana ispod betona i lišena života. Industrijska poljoprivreda, bazirana na mehanicističkoj paradigmi i upotrebi fosilnih goriva, stvorila je neznanje i slepilo za žive procese koji stvaraju živo tlo. Umesto da se fokusira na odnos tla i hrane, bila je opsednuta spoljnim stavkama hemijskih đubriva - ono što je Sir Albert Hovard zvao NPK mentalitet . Biologija i život zamenjeni su hemijom.


Spoljni unosi i mehanizacija su imperativ monokultura. Izlaganjem tla vetru, suncu i kiši monokulture izlažu tlo eroziji od strane vetra i vode. Tla sa niskim nivoom organske materije su takođe najlakše erodirana, s obzirom da organska materija stvara, okuplja i veže tlo.



Tlo gubimo deset do 40 puta većom brzinom nego što se ono može prirodno obnavljati. To povlači 30 posto manje hrane tokom sledećih 20 do 50 godina. Erozija tla odnosi hranljive materije iz tla. Jedna tona vrhunskog tla u proseku sadrži 1-6 kilograma azota, 1-3 kilograma fosfora, 2-30 kilograma kalijuma, dok tlo u erodiranoj zemlji sadrži svega 0,1-0,5 posto azota. Trošak gubitka tih hranjivih materija je 20 milijardi dolara.


Plodna tla sadrže sto tona organske materije po hektaru. Redukcija organske materije u zemljištu 1,4-0,9 posto smanjuje prinos i do 50 posto. Hemijske monokulture takođe doprinose ranjivosti tla na suše i dodatno doprinose nesigurnosti hrane.


Zatim, erodirana tla i tla bez organske materije apsorbuju 10-300 mm manje vode od padavina po hektaru godišnje. To znači smanjenje dostupnosti vode za proizvodnju hrane od 7-44 posto, što doprinosi smanjenju biološke produktivnosti od 10-25 posto.


Nikakva tehnologija ne može tvrditi da hrani svet dok istovremeno uništava život u tlu ne hraneći ga na osnovu Zakona povratka. Zato je lažna tvrdnja da Zelena revolucija ili genetski inženjering hrane svet. U samoj biti tih tehnologija su monokulture bazirane na hemijskim stavkama, recept za ubijanje života u tlu i pojačavanje erozije tla i degradacije. Degradirana i mrtva tla, tla bez organske materije, tla bez organizama u tlu, tla koja nemaju sposobnost zadržavanja vode, stvaraju glad i krize hrane, a ne bezbednost hrane.


To je posebno istinito u vreme promene klime. Ne samo da je industrijska poljoprivreda odgovorna za 40 % emisija štetnih gasova koji doprinose klimatskim promenama, ona je takođe i ranjivija na njih.


Tla sa organskom materijom su otpornija na suše i klimatske ekstreme. Povećanje proizvodnje organske materije kroz sisteme intenzivne biodiverziteta, koji su zapravo sistemi intenzivne fotosinteze, je najefikasniji način da se ugljen dioksid makne iz atmosfere u biljke, te potom u tlo kroz Zakon povrata.


Budućnost čovečanstva zavisi o tlu, a ne o nafti. Industrijska poljoprivreda bazirana na nafti, intenzivno zavisna od fosilnih goriva, hemijski intenzivna, oslobodila je 3 procesa koji ubijaju tlo i tako utiču na našu budućnost.


Prvo, industrijska poljoprivreda uništava živuća tla kroz monokulture i hemikalije.



Drugo, paradigma bazirana na nafti intenzivira unose fosilnih goriva i stvara lažnu meru produktivnosti koja predstavlja neproduktivni sistem kao produktivan.

Trik leži u tome da se kreativan produktivan rad redukuje na "radnu snagu" kao robu, brojeći "radnu snagu" kao "input", a ne brojeći fosilna goriva kao input. Intenzivna upotreba fosilnih goriva znači 300 "energetskih robova" koji rade intenzivno iza svakog radnika na industrijskoj farmi koja intenzivno upotrebljava fosilna goriva.

Ljudi kao input znači što manje ljudi na zemlji, to je poljoprivreda "produktivnija". Poljoprivrednici su uništeni, ruralna ekonomija uništena, zemlja je ispražnjena od ljudi i napunjena toksinima. Kreativan rad poljoprivrednika kao čuvara i obnovitelja tla i biodiverziteta je zamenjen sa ubojitim hemikalijama.

Kreativan rad na očuvanju zemlje i sukreiranje živućeg tla nije "input" u sistem hrane, već najvažniji "autput" dobre poljoprivrede. To ne može biti redukovano na "radnu snagu" kao robu. Zemlja, takođe, nije roba. Stvaranje, očuvanje, podmlađivanje, plodnog i živućeg tla je najvažniji cilj civilizacije. To je obnavljajući autput.

Ljudski napredak moramo izmeriti ne na osnovi toga koliko je cementa zatrpano u tlu, već koliko je tla povraćeno i oslobođeno.


Treće, raseljeni poljoprivrednici preplavljuju gradove. To nije ni prirodan ni neizbežan proces. To je deo dizajna industrijske poljoprivrede. Eksplozija gradova zatrpava plodno tlo betonom. Svake minute cement i beton konzumiraju tla veličine 30 fudbalskih igrališta.


Pokret Spasimo naše zemljište ( Save our Soils - SOS), čija sam pokroviteljka, pokrenule su mnoge organizacije uključujući FAO, IFOAM, Nature and More, kako bi osvestile čovečanstvo o hitnoj situaciji u kojoj se nalazi tlo, a koja je ujedno i hitna situacija za ljude.


Živo seme i živa zemlja su osnova živog i trajnog društva.



Vandana Šiva







Tekst preuzet sa http://h-alter.org/